top of page

ATATÜRK’ÜN FABRİKASI

 (Aşağıdaki yazıda yer alan uzun paragraf, Sinan Meydan’ın “odatv.com” sitesinde yazdığı “Atatürk’ün Akıllı Projesi” adlı şahane yazısından yararlanılarak yazıldı.) 

Bilmem hatırlar mısınız, eskiden liderler seçim vaadlerinde fabrika yapacaklarından söz ederlerdi. Açılan fabrikalarla övünürlerdi. 

Evet, eskiden fabrika diye bir şey ve fabrikaların sayısını çoğaltacaklarından, üretimi arttıracaklarından bahseden liderler vardı. O vakitler miting meydanlarında, para, erzak, kimi kartlar, besin maddeleri, kömür, beyaz eşya verileceği söylenmezdi. Ayıptı. Fabrikalardan bahsedilirdi. Bu kadar çürümemiştik.

Şimdi modası geçti fabrikanın, parası olan parasından para kazanıyor, parası olmayan ise parası olana bakıp iç geçiriyor. Böyle genel bir kabulleniş var. Zengin, mal, züğürt, çene denkleminin içinde yuvarlanıp aşınıyoruz işte. 

Hugo Chavez Venezuella’da “Atatürk Projesi” adını verdikleri fabrikalar açıyor. Devrimci devrimciyi anlıyor. Bizdeyse hepsi birbirinden Atatürkçü iktidarların eyledikleriyle unutturuldu Atatürk’ün eyledikleri. Hatırlayalım. Ve işte karşınızda 1937 yılında Atatürk tarafından açılan, Chavez’in 10170 km öteden model olarak seçtiği, bizimkilerin hiç ilgili olmadığı Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası:

Fabrika farklı renk ve desenlerde günde ortalama 85.000 metre basma üretiliyor. 2400 işçi çalışıyor. Şimdi dikkat!

Fabrikanın 700 kişilik bir sinema salonu var,  fabrika’nın halkevi var. Fabrikanın tiyatro salonu var, halkevi oyunlarını burada sergiliyor. Fabrikanın biçki-dikiş kursu var, fabrikanın doktorları Nazili’nin bütün köylerinde hastalarla ilgileniyor. Nazilli’deki Sıtma mikrobu kurutuluyor. Fabrikada balolar, partiler, danslar düzenleniyor. Ustalar, mühendisler, işçiler birlikte eğleniyorlar. Fabrikanın korosu var, müzik grubu var, çalmak isteyenlere açık piyanosu var. Fabrikanın ressamları var, bu ressamlar hem fabrikanın hem de Nazilli ve çevresinin resimlerini yapıyorlar. Fabrika resim sergileri düzenliyor. Tablolar düzenlenen sergilerde satılıyor. Fabrikanın spor kulübü var, lacivert beyaz renkli Sümer Spor; futbol, basketbol, atletizm, voleybol, bisiklet, güreş, yüzme ve boks alanlarında hizmet veriyor. Sümer Spor’un alttan ısıtmalı futbol sahası var. Fabrikada basketbol, voleybol sahaları, güreş minderleri, boks ringi, tenis kortu ve paten pisti var. Fabrika Nazilli’de paten eğlenceleri, bisiklet yarışları düzenliyor. Fabrika Nazilli’ye altı ayda bir basma dağıtıyor. Fabrikanın ‘İşçi Memur Biriktirme sandığı’, ‘Ölüm ve Hastalık yardımlaşma sandığı’ var. 40 yataklı bir hastanesi, eczanesi var. Fabrikanın 980 öğrencili bir ilköğretim okulu, okuma yazma, mesleki eğitim kursları var. Fabrikanın ‘İşçi Radyosu’ var, kreşi var. İşçiler sembolik bir ücret karşılığı evlerinde yeşillikler içinde yaşıyor. İşçilerin çocukları harika çocukluklar geçiriyorlar. Fabrikanın “Gıdı Gıdı” adı verilen bir tren sistemi var, şehir fabrika arasında ve fabrika içinde düzenli sefer yapıyor. Fabrikanın işçilerin yiyecek ve giyeceklerini temin etmek için kurulmuş bir kooperatifi, fırını, yemekhanesi, kantini, hamamı var. Fabrikanın AR-GE bölümü var. Fabrika modern tarım aletleri satın alıp, Nazilli’deki çiftçilere dağıtıyor, nasıl kullanılacağını öğretiyor. Fizik ve tarım laboratuarlarında üretim kalitesini arttırmak için çalışmalar yapılıyor. Fabrikanın büyük bir atölyesi var, fabrikanın ihtiyacı olan bazı aletler yine fabrikada yapılıyor. Fabrikanın elektrik ve su santrali var. Kendi elektriğini kendi üretiyor, Nazilliye elektrik veriyor.

atfab1.jpg

1937-2011. Nereden nereye? Fabrika mı bu? Hayır. Çare. Yakında seçim var. Hiç kimse fabrikadan bahsetmiyor. Hayal bile etmiyor.  Kimi para, kimi kart, kimi selam vereceğini söylüyor, geçip gidiyorlar. Olan fabrikalar satıldı, çürümeye terk edildi. Lüks sitelere, alışveriş merkezlerine dönüşecekler. Gazetelere tam sayfa ilan olacaklar. Züğürtler yorum yapacaklar.

Atatürk Nazilli Sümerbank Basma fabrikası modelini Türkiye’nin her yerinde yaygınlaştırmak istemiş. Fakat ömrü yetmemiş.

Bir “Gıdı gıdı” gelse, umuda götürse. 

atfab6.jpg

Nazilli Sümerbank basfa fabrikası tiyatro grubu...

Sümerbank_balosu.jpg

Bizi umuda götürsün diye beklediğimiz GıdıGıdı treninin şimdiki hali.

©2020, imdatimdatimdat.com tarafından Wix.com ile kurulmuştur.

bottom of page